ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ ΤΩΝ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΤΗΣ ΟΡΕΙΝΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ
Στα βουνά της οροσειράς της Ροδόπης και ιδιαίτερα στην ορεινή περιοχή της Ξάνθης, κατοικούν οι αρχαιότεροι άνθρωποι της χώρας μας. Το θέμα της καταγωγής τους έχει υπάρξει το μήλον της έριδος για πολλά χρόνια. Επειδή τα χωριά των ανθρώπων αυτών βρίσκονται αρκετά κοντά στο βουλγαρικό κράτος και λόγω της συγγένειας της βουλγαρικής γλώσσας με την διάλεκτο που μιλάνε καθημερινά οι κάτοικοι της ορεινής περιοχής, το βουλγαρικό κράτος διεκδικεί την εθνική προέλευση τους.
Από την άλλη πλευρά, λόγω της θρησκείας των ανθρώπων αυτών που είναι μουσουλμάνοι, το ίδιο κάνει και το τουρκικό κράτος. Πολλές επιστημονικές μελέτες και ιστορικές πηγές ωστόσο, μας δείχνουν ότι τα πράγματα δεν είναι καθόλου έτσι και τα συμπεράσματα στα οποία καταλήγουμε είναι εντελώς διαφορετικά.
Το σημαντικότερο όμως είναι η ύπαρξη των ανθρώπων αυτών και η σχέση τους με τον υπόλοιπο πληθυσμό. Πάντοτε τους συναντούμε να ζουν αρμονικά στην χώρα μας χωρίς να δημιουργούν προβλήματα. Άνθρωποι εργατικοί, νομοταγείς, φιλόξενοι, φιλήσυχοι και συνεργάσιμοι. Η παλαιότερη γενιά ασχολούνταν με την καλλιέργεια καπνού, την κτηνοτροφία, τις οικοδομές και την κουζίνα. Διατηρεί μέσα από την καθημερινότητα τις παραδοσιακές στολές, τα ήθη και τα έθιμα των προγόνων της.
Η νέα γενιά ακολουθεί τα πολιτισμικά κύματα της εποχής μας με μικτούς γάμους, με εκπαίδευση και έναν τρόπο ζωής προσαρμοσμένο στα ελληνικά και τούρκικα δεδομένα. Ορισμένες ιστορικές μελέτες τους παρουσιάζουν ως χριστιανούς που υπέκυψαν στις βαρβαρότητες των Οθωμανών και αλλαξοπίστησαν. Σε πολλά χωριά της ορεινής περιοχής, οι κάτοικοι μιλούν για τις χριστιανικές τους ρίζες.
Κυκλοφορεί μάλιστα η ιστορία του ''βράχου των κοριτσιών'', σύμφωνα με την οποία, οι κοπέλες του συγκεκριμένου χωριού, έπεσαν από έναν βράχο, επιλέγοντας τον θάνατο από την κακοποίηση. Όπως και να' χει όλοι οι κάτοικοι της ορεινής περιοχής είναι πιστοί μουσουλμάνοι. Η παρουσία τους στα βουνά της Ροδόπης παρατηρείται πολλούς αιώνες πριν.
Επί αρχαιότητος η ονομασία τους ήταν Αγριάνες και φαίνεται να ανήκουν στην ινδοευρωπαϊκή φυλή, όπως μαρτυρούν και τα εξωτερικά τους χαρακτηριστικά. Η διαδικασία των αλλαγών τους, στη θρησκεία και στις συνήθειες τους ξεκίνησε τον 7ο με 4ο αιώνα π. Χ. με τον αποικισμό των κατοίκων της νοτίου Ελλάδος στα παράλια της Θράκης. Τότε οι κάτοικοι της ορεινής περιοχής, όπως και οι υπόλοιποι Θράκες υιοθέτησαν την ελληνική γλώσσα, ασπάστηκαν την θρησκεία που επικρατούσε στη νότιο Ελλάδα και έγιναν μέρος του ευρύτερου ελληνικού πολιτισμού.
Με τον τρόπο αυτό οι κάτοικοι της σημερινής Θράκης αφομοιώθηκαν και έγιναν μέλη της πανελλήνιας ιδέας. Ιστορικές πηγές μας πληροφορούν για την σημαντική παρουσία των κατοίκων της Θράκης, συμπεριλαμβανομένων και των κατοίκων της ορεινής περιοχής στην εκστρατεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου προς τα βάθη της Ασίας το 334 με 323 π. Χ.
Αργότερα, κατά την περίοδο της ρωμαϊκής αυτοκρατορία, το 146 με 330 π. Χ. οι κάτοικοι της ορεινής περιοχής παραμένουν στα βουνά της Ροδόπης, απασχολούμενοι κυρίως με την εκτροφή ζώων, απολαμβάνοντας ιδιαίτερα προνόμια, όπως ακριβώς συνέβαινε και με τους ομοεθνείς τους στην υπόλοιπη Ελλάδα. Με λίγα και απλά λόγια, οι κάτοικοι της ορεινής περιοχής υπήρχαν πάντοτε στην Θράκη, ακόμα και πριν από τον 6ο αιώνα π. Χ. και γρήγορα απέκτησαν ελληνική συνείδηση εξαιτίας της αποικιοκρατίας των νοτιοελλαδιτών στην Θράκη όπως προαναφέραμε.
Συνέβαλαν σημαντικά στην εγκαθίδρυση της ελληνικής αυτοκρατορίας στην Ευρώπη, την Ασία και την Αφρική. Το χρονικό διάστημα 330 με 1453 μ. Χ. η κυβέρνηση πέρασε στα χέρια των χριστιανών και ο χαρακτήρας του βυζαντίου ήταν κυρίως ελληνικός. Οι κάτοικοι της ορεινής περιοχής ακολούθησαν τα ελληνικά δεδομένα και έζησαν φιλήσυχα ως έλληνες πολίτες. Η χαρά αυτών των καιρών όμως, γρήγορα έσβησε με την παρουσία των βουλγάρων.
Οι βούλγαροι που στην πραγματικότητα ήταν κάποιες άγνωστες φυλές της Ασίας και της Μογγολίας, εγκαταστάθηκαν στην βόρεια περιοχή της Θράκης και με διαδοχικές προσπάθειες στόχευαν την κάθοδο στο Αιγαίο. Το 1325, ο τότε αυτοκράτορας του βυζαντίου δεν κατόρθωσε να τους διώξει από την περιοχή και το 1344 αναγκάστηκε να υπογράψει συνθήκη μόνιμης παραμονής τους. Από την χρονική εκείνη περίοδο και μετά, κατέχουν επίσημα την περιοχή.
Τα τουρκικά έθνη που στην ουσία ήταν κι αυτά φυλές που κατέβηκαν από την Μογγολία, πέρασαν από την σημερινή Τουρκία προς την Περσία, όπου και εξισλαμίστηκαν από τους άραβες. Την περίοδο 1281 - 1326, αρχηγός των τούρκων ήταν ό Οθμάν (Οσμάν) απ' όπου και προέρχεται το όνομα Οθωμανοί (Οσμανλί). Οι Οθωμανοί πολεμούν, κατακτούν και λεηλατούν για τη διάδοση της πίστης τους.
Μέχρι το 1368 κυριεύουν όλη τη βαλκανική χερσόνησο και εξισλαμίζουν τους Αγριάνες, οι οποίοι μέχρι τότε ήταν χριστιανοί. Στην περιοχή της Θράκης ο εξισλαμισμός ολοκληρώθηκε το 1670. Οι σφαγές και οι βιαιοπραγίες ήταν ο κύριος παράγοντας που οδήγησαν στην αλλαξοπιστία. Οι βιαιότητες σταμάτησαν με τον σημερινά δεδομένο κανονισμό των συνόρων σύμφωνα με την συνθήκη της Λοζάνης το 1923 την οποία έχουμε παρουσιάσει και αναλύσει σε παλαιότερες δημοσιεύσεις μας.
Η παραπάνω συνθήκη προστατεύει τα δικαιώματα των μουσουλμάνων της Θράκης και όχι οτιδήποτε άλλο υποστηρίζει η σημερινή Τουρκία. Βασισμένοι σ' όλα τα παραπάνω λοιπόν, κατανοούμε ότι οι κάτοικοι της ορεινής περιοχής είναι έλληνες που δυστυχώς δέχονταν και συνεχίζουν να δέχονται μεγάλες επιρροές από την προπαγάνδα της Τουρκίας.
Επισημαίνουμε, ότι η περιοχή που κατοικούσαν οι άνθρωποι της ορεινής περιοχής ονομαζόταν Αχριδώ που ήταν λέξη συγγενή με την ονομασία Αγριάνες. Κατά την ίδρυση του βουλγαρικού κράτους το 681 μ. Χ. οι άνθρωποι της ορεινής περιοχής, λόγω της κοντινής απόστασης τους από τα σύνορα, λειτουργούν ως συνοριοφύλακες της βυζαντινής αυτοκρατορίας και διαφυλάττουν την εδαφική ακεραιότητα, αφού ταυτόχρονα προστατεύουν τις προσωπικές τους περιουσίες.
Βοηθούν με κάθε τρόπο τον στρατό του κράτους, όπως κάνουν και σήμερα, ενημερώνοντας όταν χρειάζεται να επέμβει και πολεμώντας με σθένος στο πλάι του. Στα μέσα του 14ου αιώνα μ. Χ. οι βούλγαροι κατόρθωσαν να καταλάβουν μεγάλο μέρος της ορεινής περιοχής της Θράκης. Από τότε, η συνεχής επαφή των κατοίκων της ορεινής περιοχής με τους βούλγαρους, όπως είναι φυσικό, επηρέασε αρκετά τους πρώτους.
Παίρνοντας αρκετά γλωσσικά δάνεια από τους σλαβόφωνους βούλγαρους, οι άνθρωποι της ορεινής περιοχής, κατέληξαν στο σημερινό τους ιδίωμα, το οποίο είναι κατά βάση βουλγαρικό με πολλά ελληνικά στοιχεία, αλλά και τουρκικά, τα οποία υιοθετήθηκαν κατά την οθωμανική κατοχή. Ανάμεσα στα έτη 1365 - 1368 μ. Χ. υπολογίζεται η κατάκτηση της Ροδόπης από τους τούρκους. Η αντίσταση από το βυζαντινό κράτος ήταν ελάχιστη κι έτσι από το 1453 μ. Χ. ξεκινά η περίοδος της οθωμανικής αυτοκρατορίας.
Οι κάτοικοι της ορεινής περιοχής εξακολούθησαν να ζουν με τους ίδιους ρυθμούς. Οι τούρκοι σε αρχικό στάδιο, δεν τους ενόχλησαν ιδιαίτερα, οπότε συνέχισαν την ενασχόληση τους με την κτηνοτροφία και τη γη. Ένας πολύ σημαντικός λόγος που δεν τους ενόχλησαν ήταν ότι κανένας κατακτητής δεν είχε σοβαρές βλέψεις για την ορεινή περιοχή, φυσικά και οι τούρκοι, επειδή την θεωρούσαν υποβαθμισμένη και κατώτερη περιοχή, ενώ προτιμούσαν τις πεδινές και παραθαλάσσιες περιοχές για εμπορικούς σκοπούς.
Τις αιτίες που οι κάτοικοι της ορεινής περιοχής προτιμούσαν πάντοτε τα βουνά, θα τις εξηγήσουμε σε ένα άλλο σχετικό κείμενο μας πολύ σύντομα. Επιπλέον, οι κάτοικοι της ορεινής περιοχής φαίνεται να απαλλάσσονται και από την καταπίεση των βουλγάρων κατακτητών. Οι τούρκοι αντιμετώπιζαν πάντα τους ανθρώπους της ορεινής περιοχής ως σκλάβους και δεν τους θεωρούσαν ποτέ όμοιους τους, αλλά κατώτερους και διαφορετικούς.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το γεγονός πως δεν γίνονταν ποτέ γάμοι μεταξύ ανθρώπων της ορεινής περιοχής και τούρκων. Θετικό στοιχείο αποτελούσε μόνο το γεγονός πως οι κάτοικοι της ορεινής περιοχής δεν αντιμετώπιζαν πλέον την κακομεταχείριση από τους βούλγαρους. Η εμφάνιση των νεότουρκων όμως αλλάζει τα δεδομένα, οι οποίοι στόχευαν στον πλήρη εκτουρκισμό όσων ζουν εντός των ορίων της οθωμανικής αυτοκρατορίας.
Αυτό πρακτικά σήμαινε σαρωτικές αλλαγές στα πολιτισμικά και γλωσσικά στοιχεία, αλλά και τα ήθη και έθιμα των κατοίκων της ορεινής περιοχής. Για να πετύχουν τις επιδιώξεις τους οι νεότουρκοι έκαναν τα πάντα και δεν ήταν λίγες οι φορές που κατέφυγαν στη βία και προσπάθησαν τρομοκρατώντας να επιβληθούν. Παρόλη την τρομοκρατία που υπέστησαν οι άνθρωποι της ορεινής περιοχής, κατόρθωσαν να διατηρήσουν πολλά στοιχεία του πολιτισμού τους.
Διέσωσαν τα ιδιαίτερα ήθη και έθιμα τους στο πέρασμα των χρόνων και παρέμειναν ξεχωριστοί. Όπως σε κάθε κανόνα όμως, υπάρχουν και οι εξαιρέσεις, έτσι και στην περίπτωση των κατοίκων της ορεινής περιοχής, υπήρξαν άνθρωποι που ασπάστηκαν την ιδεολογία των νεότουρκων και έγιναν υποχείρια τους.
Ορισμένοι άνθρωποι της ορεινής περιοχής έγιναν ακόμα και θεματοφύλακες των νεότουρκων, κατασφάζοντας άμαχους πληθυσμούς σε υποκινούμενες από τους ίδιους επαναστάσεις. Με λίγα λόγια, οι κάτοικοι της ορεινής περιοχής βρίσκονται ανάμεσα σε δύο λαούς στους οποίους δεν ανήκουν και οι οποίοι τρέφουν εχθρικά αισθήματα γι' αυτούς, δημιουργώντας τους συνεχή προβλήματα.
Από τη μια πλευρά οι κομιτατζήδες του βουλγαρικού κράτους που προσπαθούν να ξεριζώσουν ολόκληρο τον ελληνισμό και πρώτους απ' όλους τους κατοίκους της ορεινής περιοχής που βρίσκονται στα σύνορα τους και από την άλλη πλευρά οι τούρκοι, οι οποίοι με κάθε ευκαιρία συνεχίζουν τις θηριωδίες τους εις βάρος τους. Ο Α' βαλκανικός πόλεμος το 1912 σήμανε και την αποχώρηση των τούρκων από τη Θράκη, την οποία κατέλαβε το βουλγαρικό κράτος.
Ένα χρόνο αργότερα ο ελληνικός στρατός κατέλαβε την σημερινή Θράκη, αλλά υπαναχώρησε με την υπογραφή της συνθήκης του Βουκουρεστίου, σύμφωνα με την οποία η Θράκη προσαρτήθηκε στο βουλγαρικό κράτος. Ένας μεγάλος αριθμός κατοίκων της ορεινής περιοχής ακολούθησαν τον ελληνικό στρατό κατά την αποχώρηση του, δείχνοντας έτσι, ολοφάνερα το που ένιωθαν ότι ανήκαν.
Για ένα χρονικό διάστημα έμειναν στα σύνορα του ελληνικού με το βουλγάρικο κράτος. Όταν επέστρεψαν στα χωριά τους αντίκρισαν την απόλυτη καταστροφή, καθώς οι βούλγαροι φρόντισαν να μην αφήσουν τίποτα όρθιο. Τότε οι άνθρωποι της ορεινής περιοχής συνεργάστηκαν με τους εναπομείναντες ελληνικούς πληθυσμούς της ευρύτερης περιοχής και πίεσαν τα βουλγαρικά στρατεύματα, ώστε αυτά αναγκάστηκαν σε φυγή.
Τελικά όμως, η συγκεκριμένη εξέγερση και επιδίωξη για απελευθέρωση απέτυχε. Οι κάτοικοι της ορεινής περιοχής για μια ακόμα φορά βρέθηκαν στο έλεος των βουλγάρων, οι οποίοι εξάντλησαν όλη την αγριότητα τους πάνω στον συγκεκριμένο πληθυσμό. Κατά τη διάρκεια του πρώτου παγκοσμίου πολέμου οι κάτοικοι της ορεινής περιοχής αναγκάζονται να πολεμήσουν στο πλευρό των βουλγάρων.
Η λήξη του πολέμου σημαίνει και την απελευθέρωση της Θράκης από τον βουλγαρικό ζυγό. Δυστυχώς όμως, δεν απελευθερώνονται όλες οι περιοχές και το μεγαλύτερο μέρος παραμένει υπό βουλγαρική κατοχή. Για να τακτοποιηθεί το θέμα, γίνονται εκλογές ώστε να αποσαφηνιστεί το που θέλουν να προσαρτηθούν οι άνθρωποι της ορεινής περιοχής. Τα αποτελέσματα υπήρξαν συντριπτικά και η επιθυμία των κατοίκων της ορεινής περιοχής δεν πραγματοποιήθηκε και πάλι.
Αντ' αυτού υπογράφηκε η συνθήκη του Νεϊγύ, σύμφωνα με την οποία οι ομάδες που ζούσαν εκατέρωθεν των συνόρων μπορούσαν να μετακινηθούν. Αυτό όμως δεν έλυσε το πρόβλημα, καθώς όπως είναι φυσικό, είναι πολύ δύσκολο κάποιος να εγκαταλείψει το σπίτι του και να μεταναστεύσει. Έτσι ένας μεγάλος αριθμός κατοίκων της ορεινής περιοχής παρέμεινε στο βουλγαρικό κράτος και παραμένει μέχρι σήμερα.
Η υπογραφή της συνθήκης της Λοζάνης το 1923 καθόρισε τα δικαιώματα των θρησκευτικών ομάδων που ζούνε στην Ελλάδα και Τουρκία. Η συγκεκριμένη συνθήκη σκοπό έχει να προστατέψει τις θρησκευτικές ομάδες που ζούνε στις δύο χώρες και να διαφυλάξει την αρμονική ζωή τους.
Ιστορικά δεδομένα αποδεικνύουν πως ενώ οι όροι της συνθήκης της Λοζάνης τηρούνται από πλευρά ελληνικού κράτους, η Τουρκία έχει παραβιάσει ουκ ολίγες φορές τη συνθήκη, εις βάρος της χριστιανικής ομάδας που ζει εντός των τουρκικών συνόρων. Το ευτυχές γεγονός είναι πως πλέον οι κάτοικοι των βουνών της Ροδόπης, οι οποίοι ζουν εντός ελληνικών συνόρων έχουν τη δυνατότητα πλέον να ζούνε ειρηνικά και ελεύθεροι από τις επιδιώξεις του κάθε λαού.
Δεν συμβαίνει όμως το ίδιο και μ' αυτούς που παρέμειναν στο βουλγαρικό κράτος, οι οποίοι ταλαιπωρούνται μέχρι και σήμερα από τις βουλγαρικές θηριωδίες. Το 1946, στάλθηκε αντιπροσωπεία στο συνέδριο ειρήνης του Παρισιού, επιδιώκοντας να απαλλαγούν από τους βούλγαρους, χωρίς να καταφέρουν κάτι ωστόσο.
Οι κάτοικοι της ορεινής περιοχής δεν σταμάτησαν τις προσπάθειες τους, κάνοντας κρούσεις στα Ηνωμένα Έθνη, προσπάθειες οι οποίες απέβησαν άκαρπες, καθώς η χώρα μας στάθηκε μικρή στο ύψος των περιστάσεων και δεν κατόρθωσε να υπερασπιστεί τις αξιώσεις τους.